Week 5

DE SPAKEN: MET EEN PEN IN DE VELGEN

Vorige week hebben we niet alleen de naaf afgewerkt, ook hebben we pennen aan de spaken gefreesd en deze in de naaf geklopt. De volgende stap is afwerken van het andere uiteinde van de spaken, zodat ook de houten velgen op het geheel bevestigd kunnen worden. 

Hiervoor maken we een ronde pen aan uiteinde van de spaak. Deze pennen worden met specifieke machine geboord én wel loodrecht op de as van het wiel.

Deze machine lijkt op het verdeelapparaat (voor het maken van de gaten in de naaf). Er is namelijk een frees die met een hendel in een enkele richting geschoven kan worden. Er is ook een dieptestop aanwezig, zodat alle pennen even diep worden geboord. Het wiel wordt (met de achterkant naar boven) op een horizontale klauwplaat gemonteerd. Met grote hendels en tandraderen kan de plaat zowel horizontaal als verticaal verschoven worden. Je kan zo het wiel ten opzichte van de boorkop positioneren, waardoor de hoogte en de diepte van de pen eenvoudig ingesteld kan worden. De klauwplaat wordt met een waterpas op de juiste hoogte ingesteld. De lengte van de pen wordt bepaald door de lengte van de dom tot aan het einde van de frees bij maximale freesdiepte, in dit geval 385mm.

​De kop van de frees lijkt op een proppenboor. De frees zal dus het omliggende materiaal wegsnijden en in het center een ronde pen achterlaten. De breedte van de kop kan aangepast worden met het verwisselen van de frees, dit naargelang de breedte en de grootte van het wiel. Voor dit wiel wordt er gekozen voor een pen van 20 mm.

​Eenmaal alles is ingesteld, kan het frezen van de pennen zeer efficiënt verlopen. De klauwplaat kan rond zijn as draaien waardoor er elke keer snel naar een volgende spaak kan worden overgegaan. Op een 15-tal minuten hebben we alle pennen (14 stuks) van één wiel afgewerkt!

---

OP MAAT MAKEN VAN DE VELGEN

​Nu de spaken voltooid zijn, gaan we over tot de afwerking van de velgen. Allereerst worden de velgen op maat gezaagd. Hiervoor bepalen we de hoek tussen de verschillende velgen (daar waar 2 velgen tegen elkaar aansluiten). Deze hoek kan je bepalen door twee velgen tegen de borst van de pennen aan te schuiven en vervolgens de 'aansluiting' af te tekenen. Vervolgens wordt de hoek of zaagsnede op een combiné zaagtafel ingesteld.

Na het instellen van de zaagsnede, rest ons nog het boren van de gaten. De afstand tussen de gaten wordt niet berekend, maar wordt handmatig velg per velg afgetekend. Bij deze werkwijze nummer je alle spaken en start je met het maat zagen én boren van de eerste velg.

De afstand is altijd 2 spaken per velgsegment en de velg loopt door tot in de helft van de ruimte tussen de spaken.

Na het afwerken van de eerste velg wordt wordt pas de tweede velg onder handen genomen. Zo worden alle velgen één voor één afgewerkt. Het laatste gat wordt iets groter gemaakt, zodat de velgen onder de juiste hoek op elkaar afgestemd kunnen worden. Daar waar de velgen niet goed aansluiten, wordt de borst van de pen met een beitel bijgewerkt. De velgen worden in de juiste positie gefixeerd door centraal in elke velgonderdeel een deuvel te boren (42 m).